Geplaatst op Geef een reactie

Mythen, sagen en legenden

Mythen, sagen en legenden zijn verklaringen van groepen mensen voor onbegrepen zaken. Je vindt ze dus in alle culturen en in alle tijden. Ook onze huidige kennismaatschappij wordt nog heftig gedecoreerd met mythen, sagen en legenden.

Titel afbeelding:  Yggdrasil, de wereldboom uit de Noorse mythen.

Mythen, sagen en legenden zijn verklaringen van groepen mensen voor onbegrepen zaken. Je vindt ze dus in alle culturen en in alle tijden. Sommige culturen hebben er meer dan andere en in de ene cultuur gaan ze over andere dingen dan in andere culturen.

Kellan Lutz als legendarische halfgod en held Hercules in The Legend of Hercules (2014)

De Grieken en de Germanen, bijvoorbeeld, hadden veel mythen en legendes over goden, halfgoden en helden. Er werden hele werelden geschapen op, onder, boven en buiten de aarde, waaruit hele generaties science fiction schrijvers inspiratie hebben opgedaan en waarmee filmmakers en acteurs hun brood hebben verdiend. Een mooi schouwspel in dat genre, met een ruime dosis eye-candy, gaat over de mythische held Hercules (Herakles, met de klemtoon op de eerste lettergreep, voetbalfans! Eventueel op de laatste, maar nooit op de tweede). Waarheidsgetrouw? Neuh, maar dat was het oorspronkelijke verhaal uiteraard ook niet. Dat was ook maar een verhaaltje, een verbeelding om wat meer grip op de onbegrijpelijke dingen van het leven te krijgen. Maar in het geval van een film doet die aantasting van de waarachtigheid geen kwaad en het houdt je van de straat, zeg maar.

Ook onze huidige kennismaatschappij wordt nog heftig gedecoreerd met mythen, sagen en legenden. Sommige met een wetenschappelijk sausje, andere met half begrepen en mythisch aangevulde waarheden en soms gewoon de oude bakerpraat in een hip nieuw jasje. En in tegenstelling tot de weifelachtige waarheidsgetrouwheid van films, kan dit soort vertelseltjes wel kwaad doen. Mijn eigen vakgebied is op het punt van halve waarheden en hele leugens geen uitzondering. Helaas doen ook midden- en zelfs hooggeschoolden daar op sommige punten vrolijk aan mee. Een rondje sociale media in de regionen waar moeders hun verhaal doen levert elke dag wel een goed oogst op.

Zeer frequent terugkerend zijn de hervertellingen van verhalen van dokters die borstvoeding na een bepaalde leeftijd maar lastig en niets toevoegend en dus onnodig vinden. Of die borstvoeding voor zieke kinderen maar eng lijken te vinden. Of die vinden dat kinderen moeten eten en slapen in strakke schema’s met telkens meerdere uren tussen de eetmomenten. Epische verhalen over hoe dingen die moeders doen of laten of eten, drinken, slikken, op legendarische manieren invloed uitoefenen op hun kinderen die in science fiction of fantasy romans niet zouden misstaan. En dan heb ik het nog niet gehad over de indianenverhalen over kapotte tepels en borstontstekingen. Vandaag was er op dat vlak weer eentje: van de kraamverzorgende had een moeder te horen gekregen dat ze beslist een handdoek over haar borsten moest doen en daar om- of overheen of onderdoor aankleden, anders zou ze waarschijnlijk een borstontsteking krijgen. Moeder twijfelde toch een beetje aan het waarheidsgehalte van die gedachte en kreeg allerlei bevestigende (van haar twijfel of van het advies) antwoorden, die ook ingingen op de aspecten bacteriën en kouvatten. Dit was mijn antwoord:

Een borstontsteking is niet een soort kouvatten en het is ook geen infectie (niet met bacteriën, niet met virussen of wat ook). Een borstontsteking is een inflammatie als reactie op iets wat niet goed zit. In het geval van een borstontsteking is dat een verstopping of stuwing, resulterend in ”stilstaande melk” (melkstase). De verstopping en de zich erachter ophopende melk geven druk op de omringende weefsels en dat leidt tot een ontsteking. Een ontsteking is een normale afweerreactie van het lichaam en gaat gepaard met zwelling (toename van vocht, tumor is de medische term), warmte (plaatselijk, door toegenomen bloed- en lymfe activiteit, calor), roodheid (rubor) en pijn (door al die toestanden, dolor) en vaak ook functieverlies (functio laesa: het betroffen lichaamsdeel of orgaan doet het niet meer zo goed).
De oorzaak voor deze verschijnselen bij borstontsteking is dus een verstopping. Kou kan inderdaad de melkkanalen laten samentrekken en dat kan, zeker als de voedingen ver uit elkaar liggen en de borsten tussen de voedingen vol lopen) tot verstopping leiden. Dus bij sommige vrouwen kan het warm houden van de borsten, liever gezegd, het voorkomen van plotselinge temperatuurdalingen) sommige borstontstekingen helpen voorkomen.
Als er koorts bij komt, kan dat komen doordat de ontsteking te lang onbehandeld is gebleven en de plaatselijke maatregelen van het lichaam onvoldoende werken. Hoe snel dat gebeurt is van persoon tot persoon anders. Als koorts erg snel oploopt en hoog wordt, kan er een infectie bijgekomen zijn. Bacteriën zien hun kans in dat gekwetste warme weefsel. In een heel enkel geval is er sprake van een primaire infectieuze ontsteking, bijvoorbeeld bij gekwetste tepels in een ziekenhuisomgeving of bij erbarmelijke hygiëne thuis.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.